معمایی در رشته رفتارشناسی اقتصادی تدریس می شود تحت عنوان Monty Hall Paradox که براساس یک مسابقه تلویزیونی و مجری اش، نامگذاری شده است.
مجری توضیح می دهد که سه نوع جایزه پشت سه در رنگی پنهان است. یکی شان جایزه خیلی گرانبهایی است. یکی هم یک جایزه معمولی در حد یک جارو برقی و در پشت در سومی چیز کاملا بی ارزش نظیر کارتن خالی، قرار دارد.
تصور کنید که مریم و علی در این مسابقه شرکت می کنند. هر کدام از آنها می توانند یکی از درها را انتخاب کنند و صاحب جایزه ایی شوند که پشت آن قرار داد. مریم در آبی و علی در زرد را بر می گزیند.
مجری به سمت انتخاب مریم می رود و می بینیم که پشت در آبی یک جایزه معمولی است. از این لحظه به بعد علی می داند شانس اینکه او برنده جایزه بزرگ باشد بیشتر شده است.
مجری این معما، از علی می پرسد آیا می خواهی همچنان در زرد رنگ را داشته باشی یا دوست داری رای خودت را عوض کنی؟
اغلب افراد در برابر این سوال می گویند علی نباید دربِ زرد رنگی که قبلا انتخاب کرده را عوض کند چون بر اساس آمار احتمالات، فرقی نمی کند علی از دو درب باقیمانده، کدامش را انتخاب کند. چون به هر حال ۵۰ درصد شانس موفقیت دارد.
اما آنها یک واقعیت را نادیده می گیرند. علی، تصمیم قبلی اش از بین سه درب رنگی بود یعنی شانس موفقیتش یک به سه بود.
علی ولی این بار باید بین دو درب رنگی یکی را انتخاب کند. بنابر این بهتر است بر اساس موقعیت جدید، فرصت خود را از نو بیازماید. علی بهتر است درب قرمز را برگزیند.
زندگی و مسائلش ولی معمولا بیشتر از دو یا سه گزینه دارد. تاکید اصلی این است که اگر یکبار، انتخابی از میان گزینه ها داشتید وقتی تعداد گزینه ها تغییر کرد به خاطر افزایش درصد احتمالات، انتخاب مجدد را از دست ندهید.
شما اگر ۱۰ دانشگاه در برابرتان برای انتخاب بود و شانس انتخاب درست تان ۱۰ درصد بود به ناگزیر از محاسبات خاصی برای انتخاب یکی از دانشگاه ها استفاده می کنید. ولی وقتی گزینه های تان به ۴ دانشگاه رسید لازم نیست روی انتخاب با شانس ۱۰ درصدی، اصرار بورزید. دوباره و بر اساس احتمال ۲۵ درصد یکی از چهار دانشگاه ممکن را انتخاب کنید. شما شاید باز هم همان دانشگاه اولی را بپذیرید ولی این بار براساس محاسبات و احتمالات در نظر گرفته شده بوده است.
این معما یا بازی نشان می دهد ما بهتر است درهر شرایطی، بر اساس مقدار شانس و امکانات موجود، تصمیم بگیریم.
The Monty Hall Paradox
