این سئوال قدیمی نه تنها توسط مذاهب و باورهای مختلف جواب داده شده است بلکه سئوالی است که تک تک انسانها، در طول زندگی مدام با آن روبرو می شوند چه از طرف دیگران و چه از طریق کنجکاوی شخصی خودشان … عقیده ها در این زمینه بسیار متنوع هستند. اجازه دهید بخش های از آنها را مرور کنیم:
1 – بله ما تغییر می کنیم
می گویند دو عامل وجود دارد که ما را به سمت این جواب می کشاند که بله ما تغییر می کنیم. اول اینکه ما قادر به تغییر و کنترل عادت های مان هستیم و مثال ساده اش تغییر عادت مان از سیگار کشیدن به ترک همیشگی آن است.
دومین دلیل که می تواند ثابت کند ما تغییر می کنیم عوض شدن شرایط است. برای این دلیل هم مثال های شخصی و عمومی زیادی وجود دارد ولی یک آزمایش معروف به نام « تجربه زندان استانفورد» وجود دارد که در سال 1971 ثبت شده است.
24 دانشجوی سالم تعهد می دهند که بین 7 الی 14 ر در دو گروه زندانبان و زندانی به صورت واقعی به سر ببرند. زندانبانها حق هر نوع تحقیر و خشونتی را در حد روال معمولی زندان ها داشتند و زندانی ها نیز از همان حداقل حقوق معمول 45 سال پیش امریکا برخوردار بودند.
زندانبانها لباس یکدست شبه نظامی می پوشیدند و عینک دودی می زدند تا تماسِ چشم در چشم با زندانی ها نداشته باشند. تجربه فوق به خرج مرکز تحقیات نیروی دریایی امریکا انجام می شد و مدیر تحقیق، دکتر روانشناس Philip Zimbardo نیز به عنوان مدیر زندان، ناظر اجرای کامل شرایط زندانیان و زندانبانان بود.
دکتر Zimbardo در توضیح وظایف تیم زندانبان صریحا اشاره کرد که «هیچکس حق تنبیه فیزیکی یا جلوگیری از خوردن و نوشیدن زندانی ها را ندارد. ولی زندانبان ها می بایست غرور زندانیان را بشکنند. ترس در آنها ایجاد کنند و از هر نوع رفتار تحقیرآمیز کوتاهی نکنند »
تجربه فوق در روز ششم متوقف شد و قبل از آن نیز دو زندانی (دانشجو) از این گزارش تجربه خارج شدند. نتیجه گیری که تیم تحقیاتی می خواستند بگیرند این بود که اگر شرایط و موقعیت دانشجوها عوض شود شخصیت شان تغییر خواهد کرد.
مدارک و گزارش ها و حتی فیلم و عکس آرشیو شده نشان می دهد که هر دو گروه زندانبان و زندانی با سرعت، با وضعیت جدیدشان خو گرفتند و در عمل، شخصیت شان تغییر کرده بود. زندانبانها پس از اعمال قدرت، کم کم احساسِ انسانی شان نسبت به زندانیان تغییر کرد و از هر امکانی برای تحقیر و تنبیه شان به عنوان یک خلافکار، استفاده کردند. زندانی ها هم بعد ارتحملِ تجربه تحقیر و توهین، ذلیل تر شدن، ناامیدی و و افسردگی را در شخصیت خود احساس کردند.
ادامه دارد
