در دنیای فلسفی شرق، بویژه در مکتب ذن بودیسم، فیلسوف ها شعر می گویند، کلمات قصار می نویسند. سرود می خوانند و حتی نوعی مراسم چایخوری دارند که سعی می کنند به کمک آن به جذابیت بیشتر تفکر ذن در بین مردم دامن بزنند.
حدود ۵۰۰ سال پیش، Sen no Rikyū پسر یک بازرگان ژاپنی تصمیم گرفت دنباله روی از پدر و دنیای پول و بازار را پیشه خود نسازد. او سعی می کند خود را با تفکر ذن بودیسم آشنا سازد. مدتی مثل درویش های تارک دنیا، سرگردان دهات و اطراف شهر می شود و پس از یادگیری بنیان های اصلی ذن، شروع به گسترش و تبلیغ یک مراسم آئینی جدید در فلسفه ذن می کند.
البته قبل از محبوبیت بخشیدن مراسم چایخوری در مکتب ذن، برپایی جشن های بزرگ در چایخانه های مجلل توسط اشراف از قرن ۹میلادی در ژاپن رسم شده بود و توجه متمولین و بعد همه مردم را به خود جلب کرده بود. اما مراسم چایخوری که در ابتدا مظهر سلامت و تزکیه معنوی بود بعدها به عنوان سمبل پرستیژ و قدرت در بین اشراف تبدیل گشت.
تغییراتی که استاد ذن Sen no Rikyū با حوصله تمام به مراسم پر از تفاخر چایخوری ژاپنی افزود باعث شد تا این مراسم به عنوان یک بخش اصلی مرام بودیسم تبدیل گردد.
او چایخانه های بزرگ را تبدیل به اتاقک های با سقف کوتاه کرد که به سختی فقط تعداد انگشت شماری می توانستند در آن دور هم باشند. ظروف دم کردن چای و لیوان ها به ظرف های دست ساز چوبی تبدیل گشت. چایخانه های که او طراحی کرد بعدها به کلاس عملی ذن تغییر یافت. چای خوردن و بحث و اندیشه و تمرکز ذهن، در چایخانه به هم تنیده شد.
چای خوردن های فیلسوفانه بودایی، بنیانش تماس با طبیعت و سادگی آن بود. بر همان اساس Rikyū یک مرام فکری نیز به ذن افزود به نام wabi-sabi که بر دو اصل سادگی و قدرشناسی از پدیده ها و وسایل بی قواره ولی طبیعی است.
کوچک و تنگ بون چایخانه، مردان مغرور را وا می داشت تا در برابر یک محیط ساده و بدون تجمل، سر خم کنند. چایخوری در حیاط صورت می گرفت و توجه اصلی به صدای طبیعت و اتفاقات ساده طبیعی کشانده می شد.
قرار فلسفه ذن، رسیدن به تعادل و هارمونی درونی و بیرونی « wa» است و برای همین، یک چایخانه ذن، می خواهد در درجه اول باعث ایجاد « kei» مهربانی و همیاری بین افراد شود. نوشیدن چای با ظرف های رنگ و رو رفته و مستهلک در یک محیط تنگ، در حقیقت سمبلِ اندیشه اصلی ذن بودیسم است که همه ما موجودات ناقص و نیمه کاره و ناکاملی هستیم.
عالی ترین دستاورد یک چایخوری ذن که توام با حس همدردی و مهربانی است رسیدن به مرحله تعادلِ ظریف و آرام jaku است. ذن بودیسم در طی مراسم ساده چایخوری، افراد را در هر قدرت و منصبی باشند با خم شدن و افتادگی روبرو می کند. به آنها فرصت می دهد نسبت به وضعیت همدیگر علاقمند بشوند و در پایان با دقت در نحوه طبخ و مصرف چای، احترام به طبیعت را یادآوری می کند.
Sen no Rikyū
http://www.thebookoflife.org/the-great-eastern-philosophers-sen-no-rikyu/
