بسیاری از نظریه های علمی و اصطلاحات مربوط به آن وارد زبان روزمره شده اند و طبیعتاْ بعد از مدتی افراد مختلف آنها را برای انتقال معناهایی متفاوت مورد استفاده قرار داده اند. کلماتی نظیر:
اثبات – proof
Sean Carroll فیزیکدان و استاد انستیتیوی تکنولوژی کالیفرنیا می گوید: « متداول ترین مفهومی که بد فهمیده شده است و به طور گسترده ای نادرست به کار می رود، مفهومِ « اثبات» است. تعریف مشخص این کلمه می شود « روش منطقی برای رسیدن به یک نتیجه گیری بر اساس مجموعه ایی از حدس و گمان ها» که با معنای رایج این واژه در مکالمه های عادی اصلا همخوانی ندارد. منظور مردم در گفتگوهای شان وقتی که کلمه اثبات را به کار می برند این است که شواهد مسلم برای ادعای شان دارند.
همواره یک ناهمگونی میان چیزی که ما دانشمندان مدعی می شویم و آن چه که مردم از آن درک می کنند وجود دارد. زیرا ما معمولاْ تعریف دقیق تری از پدیده ها در ذهن داریم. ما دانشمندان می دانیم که علم به طور ذاتی هیچگاه چیزی را اثبات نمی کند! به همین خاطر زمانی که از ما می پرسند: « چطور می توانید اثبات کنید که نوع بشر ادامه انواع دیگر جانداران است؟ و آیا واقعا می توانید اثبات کنید که تغییرات آب و هوایی به خاطر زیاده روی انسان هاست ؟»
ولی ما دانشمندان به جای آن که بگوییم البته که می توانیم اثبات کنیم ، مِن مِن می کنیم و نمی توانیم خودمان را به هر دلیلی متقاعد کنیم که مدعی اثبات پدیده ایی شویم. علم نمی تواند چیزی را اثبات کند، در طول تاریخ تحول علم٬ همواره تئوریهای جامع تر، قابل اطمینان تر و معتبرتر درباره جهان هستی ایجاد می شود. آنچه که هست فقط یک مسیر مداوم «به‌روزشدن» و «توسعه یافتن» است. فرق اندیشه علمی با سایر تلاش های ذهنی بشر دقیقاْ همین نکته است و شاید به همین دلیل پیشرفت و موفقیت علم نیز مداوم است.
نظریه – Theory
Dave Goldberg از روسای دپارتمان فیزیک کیهانی دانشگاه فیلادلفیا که در طی ۵ سال گذشته جزو صد دانشگاه برتر امریکا بوده است سعی می کند تعریف مشخص تریی از کلمه « نظریه» فراهم کند. او می گوید:
مردم کوچه و خیابان (به همراهِ کسانی که سنگِ ایدئولوژیِ خاصی را به سینه می زنند) زمانی که واژه « نظریه » را می شنوند آن را با یک طرح یا ایده یا حدس و گمان بی اهمیت یکسان می پندارند. ولی نظریه علمی یک مجموعه به هم پیوسته و جهانشمول از ایده هایی قابل آزمایش هستند. هرچند٬ امکان طرد و رد شدن شان توسط آزمایشات یا تجربه های علمی دیگر همواره وجود دارد.
بهترین نظریه های علمی مستحکم و همه جانبه مثل نظریه تکامل می توانند تصحیح و کامل تر شوند ولی هسته اصلی شان در باربر چالش های بوجود امده ماندگار خواهند بود. سخن آخر این که نظریه های علمی تا حدودی انعطاف پذیر هستند و ترمیم و تصحیح نکات جزیی ترا باعث نمی شود ساختمان کلی نظریه فرو بریزد. می شود اینجا و انجا در بین محاوره مردم شنید که: «تکامل تنها یک نظریه است» و این سخن به شکل نادرستی القا کننده این برداشت است که یک نظریه علمی چیزِ کوچکی است، در حالی که این طور نیست.
ادامه دارد
10 Scientific Ideas That Scientists Wish You Would Stop Misusing
Annalee Newitz
http://io9.com/10-scientific-ideas-that-scientists-wish-you-would-stop-1591309822?utm_campaign=socialflow_io9_facebook&utm_source=io9_facebook&utm_medium=socialflow
منبع تصویر
