کارلو روولی کتاب هایش به بیش از ۴۰ زبان دنیا ترجمه شده است. کتابهایی که با سادگی و جذابیت در باره پیچیده ترین پدیده ها نظیر فضا و زمان نوشته شده اند. توجه شما را به بخشی از جواب هایی که به سوال خوانندگان مجله «اوبزرور» داده است جلب می کنیم:
آیا ما انسانها به خاطر محدودیت های فیزیکی و غریزی مان، قادر خواهیم بود که به درک کاملی از فضا و زمان آنطوری که هستند برسیم؟
بله. به نظر من ایده هایی که در شروع بر ضد فهم و درک ما هستند پس از مدتی خودشان تبدیل به حس و درک بشری می شوند. تصور اینکه زمین گرد است و دور خودش می چرخد برای ذهن بشر قدیم، قابل درک نبود.
حتماً یک روز هم وقتی فضانوردان ما بعد از سفر با سفینه های بسیار سریع به زمین برگشتند و دیدند که فرزندان شان از آنها پیرتر هستند می توانیم تعریف واقعی تری از معنای زمان داشته باشیم. اتفاقی که برای خیلی ها، در حال حاضر قابل هضم نیست.
آیا مشغله مداوم تو در باره واقعیت اتم و ذرات ریزتر از اتم، به تو کمک می کند که از رفتار مربوط به « سیاست» در دنیای عجیب ما فاصله بگیری؟
من فکر نمی کنم دوره و زمانه ما عجیب تر از دوران قبل باشد. تا بوده جنایت و نسل کشی در بین بشر بوده… بشر همیشه برای ایجاد همکاری با بقیه انسانها مشکل داشته است. در این دنیای پر از جنایت تنها چیزی که تغییر می کند پیروزی کوتاه مدت بعضی ها بر دیگران است. به همه مشغله ذهنی مربوط به شغلی که دارم، از بابت رنجی که بشر برای همدیگر ایجاد می کند غافل نیستم.
وقتی که در یکی از کتاب هایت نوشتی که «زمان، یک برداشت تقریبی است» با این تعریف چطور می توانی منتظر آمدن اتوبوس در سر وقت تعیین شده برای سوار شدن باشی؟
بله که می توانم. وقتی که برای مثال می دانیم که آنطرف کره زمین، درم استرالیا، مردم در حالت سر و ته با ما زندگی می کنند آیا منجر به این می شود که فرق بین کف و سقف اتاق را از دست بدهیم؟
تقریبی بودن یک پدیده از ارزش آن نمی کاهد. وقتی اذعان می کنیم یک پدیده را تقریباً می شناسیم یعنی اینکه به محدودیت هایش هم واقف هستیم.
وقتی که انیشتین به یکی از همکارانش گفت نباید برای فوت همسرت ناراحت شوی چون او در یک زمان موازی دیگر، همچنان زنده است منظورش چه بود؟
همه ما درک نادرستی از جهان و زمان ندارید. منظور انیشتین هم این نبود که عزیزان ما که فوت کرده اند هنوز زنده اند. دلیل عدم درک ما از زمان های مختلف در دنیاهای متعدد به خاطر قدرت فهم ما از دنیا در یک زمان مشخص و قابل تشخیص خودمان است. ما گذر زمان در دنیای خودمان را حس می کنیم. اما ما انسانها قابلیت تخیل و فکر انتزاعی داریم و می توانیم حداقل وجود چندین جهان همزمان را حدس بزنیم یا تصور کنیم.
می گویند عاشقِ ظرف شستن، هستی
اولین و مهم ترین دلیلم این است که ظرف شستن برعکس زندگی که همه چیز آرام و مرتب و زیبا شروع می شود و بعد به انواع نامهربانی ها و بدی ها ختم می گردد، قضیه اش برعکس است. شما با یک آشوب نامرتب و ناخوشایند روبرو می شوید ولی شست ظرفها کم کم تبدیل به تمیزی و نظم می شود.
دلیل دوم هم این بود که در دوران دانشجویی، هیچکس رغبتی به ظرف شستن نشان نمی داد و علاقه من به این کار، کمک کرد که همه دانشجویان بخواهند با من همخانه شوند و حتی پول کمتری برای اجاره بپردازم و معمولاً در غذاشان هم شریکم می کردند.
Carlo Rovelli: ‘Time travel is just what we do every day…
