وقتی به یک نفر لقب « پارانوئید» داده می شود به این معنی است که فرد مزبور با وسواس شدید و بدون هیچ دلیلی، احساس سوظن نسبت به دنیای پیرامونش دارد. فردی که معتقد است همه مشغول چیدن توطئه بر علیه او هستند.
بنا بر تحقیقات صورت گرفته بین ۱۵ تا ۳۰ درصد انسانها به طور معمول افکار توام با سوظن را در ذهن خودشان تجربه می کنند. برای مثال خیلی از ما فکر می کنیم دیگران پشت سر ما حرف های بد خواهند زد.
پارانویا یک خصلت فردی نیست. نوعی مشکل ذهنی است یا به تعبیری دیگر، داشتنِ تصوری غلط از دنیای واقعی است. یک نوع بدبینی گسترده به جهان بیرون از خود.
فرد پارانوئید وقتی که به یک ایده سوظنانه دست پیدا کرد امکان ندارد از آن روی برگرداند. ذهنش همواره به دنبال مدارک و شواهدی است که سوظن اولیه اش را تائید کند. او با دقت می بیند و گوش می دهد ولی فقط برای تائید سوظنی که در ذهنش وجود دارد.
فرد پارانوئید فکر می کند اتفاقات زندگی اش بر حسب تقصیراتی است که دیگران مرتکب شده اند. اتفاق ناگواری نظیر از دست دادن شغل شان را نتیجه نیات پلید افراد دیگر می دانند. اصلا به ذهن شان خطور نمی کند که شاید توانایی های لازم برای شغل مربوطه را نداشته اند.
فرد پارانوئید مدام نگران است. عصبانی است. احساس قربانی بودن و مظلومیت می کند. اعتمادش به دوستان و اطرافیان را از دست می دهد و طبیعتا تنها و گوشه گیر می شود.
استفاده از مشاوره روانشناسان می تواند بیماری پارانوئید را تا حدودی کنترل کند. روش گفتگو درمانی آن هم در طی جلسات طولانی می تواند به افراد پارانوئید بیاموزد که زمینه های ایجاد سوظن های مداوم در درون خود را ریشه یابی کنند.
8 Biases in Paranoid Thinking
https://www.psychologytoday.com/blog/science-choice/201602/8-biases-in-paranoid-thinking
http://www.webmd.com/mental-health/paranoid-personality-disorder
Paranoid Personality Disorder Symptoms
image source