ما به طور مجزا و بدون مقایسه با دیگران نمی دانیم آیا درآمد مان کم است یا نیازمند پول بشتر هستیم؟ آیا باید ماشین نوتر و خانه بزرگتر تهیه کنیم؟ آیا به اندازه کافی تعطیلات داریم؟ آیا پس انداز کافی برای روز مبادا جمع آوری کرده ایم؟ پاسخ دادن به همه سئوالات فوق در گرو این واقعیت است که ما مدام، وضعیت مان را به نسبت دیگران می سنجیم. نسبت و نحوهِ زندگی بسیاری از ما، کاملا مرتبط با استاندارد زندگی است که در دیگران می بینیم.
دو روانشناس اجتماعی در کتاب شان « دوستی و دشمنی» سعی کردند فرق بین مقایسه و حسادت را توضیح دهند. از نظر آنها مقایسه عملی ضروری است چون اجداد ما متوجه شدند تصوری که از خود دارند و ارزشی که برای خویش قائلند یک قضاوت شخصی و ساخته و پرداخته ذهن شان است. برای همین مدام سعی کردند آن را با موقعیت دیگران محک بزنند.
برای همین بشر مدام سعی می کند وضعیت خودش را با موقعیت دیگران محک بزند. اتفاقی که باعث بالا رفتن توقع بیشتر از خودشان می شود.
مثالی که در کتاب « دوست و دشمن» عرضه شده است مربوط به آزمایش معروف اعتراض میمون ها به نابرای است که در دانشگاه Emory به سرپرستی پروفسور فرانسس دوال انجام شده بود. میمون های در فقس، یاد گرفته بودند در ازای دریافت یک برش از خیار، یک قلوه سنگ به مجریان تحقیق، بدهند. در این حین، به یکی از میمون ها در ازای تحویل قلوه سنگ، یک دانهِ انگور داده شد. میمون های دیگر با دیدن ان حرکت، تاب تحمل نداشتند و معترض به پاداشی شدند که نصیب شان نشده بود. در صورتی که اگر متوجه نمی شدند به همان رفتار همیشگی ادامه می دادند.
بخشی از مقایسه خود با دیگران به شکل رقابت ظهور پیدا می کند و شکی نیست که منفعت اصلی رقابت، تلاش و تمرکز و تمرین بیشتر است. رقابت البته اگر به حسادت و رشک منجر شود می تواند جانکاه هم باش.
مثال بارز دیگر در کتاب، تحقیقی است که در باره برندگان مدال های ورزشی صورت گرفته است. نفرات اول می دانند در چه موقعیتی هستند و رابطه شان با رقبای مسابقه تعیین شده است. ولی نفر دوم ها، معمولا ناراحت تر از نفرات سوم رفتار می کنند. نفرات دوم خود را به نفرات اول مقایسه می کنند و ناراحت می شوند که چرا کمی بیشتر تلاش نکردند. در صورتی که برندگان رتبه سوم، احساس شادی شان همه جانبه است چون منطقِ مقایسه شان می گوید بقیه رقبای قبل از او به هیچ امتیاز و مدالی دست نیافتند.
It Is Impossible to Stop Comparing Yourself to Your Peers By Melissa Dahl
http://nymag.com/scienceofus/2015/10/is-impossible-to-stop-comparing-yourself.html#
