ایده « سیستم دفاع از روحیه خود» با فروید شروع شده است که معتقد بود ما با فریفتن خودمان در لحظات سخت و ناخوشایند، راهی می یابیم که « تشویش» و دلهره دست از سرما بردارند.
انکار – Denial
یکی از کلک های خیلی آشکار و عمومی « انکار» است. با این وسیله دفاعی، خیلی راحت ولی با سماجت تمام به خودمان می قبولانیم که مثلا سیگاری نیستیم چون: « فقط وقتی توی جمع هستم سیگار می کشم یا فقط وقتی مشروب می خورم هوس سیگار می کنم یا فقط روزی ۵ دانه می کشیم یا …»
ما آدم های احمقی نیستیم که بتوانیم به آسانی گول بخوریم ولی وقتی عادت ها و رفتار مخرب، دمار از روزگار ما درمی آورد به انکار پناه می بریم چون نمی خواهیم با قبول ضعف ها و مشکلات، پرچم شکست را به دست بگیریم. ما مشکلات را انکار می کنیم.
خود را به فراموشی زدن – Repression
خود را به فراموشی زدن یک قدم بالاتر از انکار است. دفاع زیرکانه ایی که اجازه می دهد با ناگوارترین اتفاقات زندگی روبرو نشویم و به یاد نیاوریم. اگر در یک تصادف رانندگی به یک نفر دیگر اسیب شدید رساندیم سعی می کنیم آن را به خاطر نیاوریم.
ما مرگ عزیزان یا ماجرای خیانتی که مرتکب شدیم یا دروغ بزرگی که گفتیم یا خشونتی که به فرزندان مان به خرج دادیم را نه تنها انکار می کنیم بلکه به هر شکلی مدام سعی می کنیم آن را فراموش کنیم.
بچه شدن – Regression
پناه بردن به گذشته یا اگر خیلی صریح باشیم « بچه شدن»، واکنشی است که در لحظات پر تنش از خود بروز می دهیم. مشکل این نوع خودفریبی این است که ناخواسته حس بچگانه در ما زیاد می شود و امکان رفتار غیرمسئولانه در ما را تشدید می کند. مثال بارز آن خشم در حین رانندگی است. ترافیک سنگینی جلوی ما است. دیر کردیم و یک راننده دیگر دارد بر استرس ما می افزاید. جلوی راه ما را می گیرد یا راه نمی دهد یا… ما با دین این وضعیت ناخودآگاه به رفتار غیرمحطاطانه و بچگانه ای تن می دهیم. پرخاشو خشونتی به خرج می دهیم که کاملا غیرمنتظره، بچگانه و حتی احمقانه است.
جابجایی و جانشینی احساسات – Displacement
این واکنش احساسی وقتی صورت می گیرد که ما قادر به رویارویی با مشکل اصلی نیستیم. رئیس ما در طی هفته با ما خصومت آمیز و توهین کننده رفتار کرده است. ولی برای پاسخ به اذیتی که شده ایم جانشینی می یابیم که از ما قوی تر نیست. یا به عبارت دقیق تر به فرزندان، همسرمان یا یک دوست صمیمی، پرخاش می کنیم.
The Essential Guide to Defense Mechanisms – Susan Krauss Whitbourne Ph.D.
