معذرت خواهی از مهمترین واکنش های اجتماعی بشر است و از همان کودکی وقتی که می توانیم جمله بسازیم یاد می گیریم بگوییم ببخشید. متاسفانه تربیت و درک بسیاری از ما برای معذرت خواستن در سطح همان جملهِ اولیه «ببخشید» می ماند و پیشرفتی صورت نمی گیرد.
در نظر بگیرییم که، به این دلیل معذرت می خواهیم چون تعادل روحی و عاطفی یک نفر را به هم زده ایم. به همین خاطر، اصلی ترین هدفِ معذرت خواهی ما باید این باشد که احساسات جریحه دار شده فرد مقابل را کاهش دهیم.
اشتباه فراگیر این است که تلاش نمی کنیم فرد اذیت شده احساس راحت تری داشته باشد. بر عکس، معذرت خواهی ها، مقدمتاً، برای احساس راحتی خودمان صورت می گیرد. برای همین است که وقتی سیاستمداران، ستارگان هالیوود و یا ورزشکاران مشهور در ملا عام معذرت می خواهند کسی آنها را باور نمی کند.
معذرت خواهی وسیله ایی است که از طریق آن می پذیریم که عرف اجتماع را رعایت نکردیم، مسئولیت اشتباه مان را به گردن می گیریم و تقاضای بخشش می کنیم. با این کار، رابطه به هم خورده را ترمیم می کنیم. موقعیت اجتماعی از دست رفته را بازسازی می کنیم و از احساس گناهی که در ما ایجاد شده می کاهیم.
دستیابی به یک معذرت خواهی موثر از طریق رعایت این پنج اصل تامین خواهد شد:
۱- اعلام آشکار به اینکه من متاسفم.
۲- ابراز پشیمانی از اتفاقی که افتاده است.
۳- اعلام این واقعیت که عرف معمول و توقعات منطقی رعایت نشده است.
۴- ابراز همدردی و واقف بودن به تاثیر منفی عمل اشتباهی که مرتکب شدیم.
۵- درخواست بخشش.
The Five Ingredients of an Effective Apology – Why our apologies don’t work and how to fix them. Guy Winch, Ph.D.
