کلمه «پتری یارکی» یا پدر سالاری یک کلمه یونانی است به معنی « حکم پدر» … اجازه دهید بدون قضاوت یا برداشت بد و خوب به پدر سالاری از زوایای مختلف بنگریم.
پدرسالاری به هر روشی که هر انسان می تواند تعبیر کند به هر حال وجود داشته است و توسط بسیاری از باستان شناسان، جامعه شناسان و اقتصاد دانها و مورخین ثبت شده است.
شاهد اصلی « پدرسالاری» در قوانین اقتصادی تا ارث و میراٍث تا نحوه ازدواج و انواع خدایان و مذاهب تا حدود زیادی هنوز وجود دارد. در همه آنها پدر نقش اصلی را دارد. پدر خانواده، پدر قبیله، پدر قوم و پدر ملت و پدری در هیبت خدا…
در مورد اینکه چرا روش زندگی پدرسالگی توانست در اکثر جامعه بشری مسلط شود نظرات متفاوت وجود دارد.
یک گروه به هم پیوسته نظرات معتقدند قدرت جسمی مردان در دوران شکارچیان اولیه ترازوی قدرت را به سمت مردان سوق داد. به عبارت صریحتر می گویند چون پدرسالاری بهترین حالت بقا در آن دوران بود توانست با ایجاد حرام و حلال های مفید، قدرت و ثروت و مرام های زندگی را طوری بسازند که قدرت پدران و پسران را تمدید کند.
طرفدارن این نظریه معتقدند مهمترین شگردی که پدرسالاری به مرور در اکثر جوامع بشری ایجاد کرد انتقال قدرت از پدر به پسر بود. هم در خانه، هم در قبیله و هم در سطح پادشاهی ها… این شیوه انتقال قدرت و تابعیت بعدها به درون مذاهبی که که در راس آن یک شخصیت پدرانه به نام خدا وجود داشت هم ادامه یافت.
پدر سالاری از یک سو ناکارآمد بود چون تولید غذا و ثروت تا همین دوران اشرافیت و زمینداری آنقدر نبود که به همه برسد و زندگی عملا برای اکثریت زنان و حتی برای اکثریت مردان، سیستم مناسبی نبود.
اکثریت مردان در روستاها زندگی میکردند و حق تملک بر زمین یا تحصیل یا رای دادن نداشته اند. زندگی مردان عملا فقط کمی بهتر از محرومان اصلی جامعه بشری یعنی زنان بوده است.
این نظریه می گوید سیستم پدرسالاری به هر حال به دلایل بسیار در اروپا به سمت انقلاب علمی و صنعتی رفت و برای اولین بار سیستم تولید کارخانه ایی ایجاد شد که توانست ثروت و تولید غذا و بهداشت و حقوق اولیه اکثریت بشر را بیشتر سازد.
مسیر تغییراتی که به سرعت در صد سال گذشته دارد ادامه می یابدو مدام به افزایش حق تحصیل و کار و رای و استقلال مردان و زنان انجامید.
از زاویه دید این نظریه و نگاه عمومی، پدرسالاری یکی از بهترین شیوه های معیشت ممکن بود ولی خود این سیستم راهی نداشت جز مسیر عادلانه تر شونده ایی که شاهدش هستیم و طبیعتا از درون توسط تحولات ضروری بشر، منحل می شود.
در بخش دوم به نظریات دیگری که در باره ایجاد پدرسالاری و تاثیر بد یا خوب آن است می پردازیم.
More from Saide Kardar