برای اولین بار بعد از ۲۰۰ هزار سال از پیدایش نوع بشر بر روی سیاره ما، رویارویی با ویروس کرونا تقریبا به همه بشر نشان داد درون یک سیستم بسیار به هم تنیده و پیچیده زندگی می کند که واکنش و رفتار هر فرد رابطه مستقیم با کل بشر دارد.
ضمن آنکه برای نخستین بار بشر شاهد قدرت و عظمت سیستم تمدنی خودش شد و قدم به قدم پی برد که چه هماهنگی، امکانات و دانش مشترکی برای روبرو شدن با یک خطر سراسری دارد.
بدون شک واکنش اولیه همه بشر ترس و وحشت بود و به هم ریختن سیستم ولی خیلی سریع، سیستم پیچیده و به هم تنیده زندگی بشر، توانست خودش را بازیابد و بشر از حالت همهمه و هجوم برای بقای فردی فاصله بگیرد.
اکثر انسان ها روی زمین شاهد هجوم یک گروه به خریدن دستمال توالت بودند و به راحتی آن رفتار همه جا تکرار شد. بعد همه بشر شاهد انواع مختلف قرنطینه و رعایت فاصله بودند و بلافاصله، خودشان را با این رفتار جدید هماهنگ کردند. بعد نوبت به استفاده از ماسک رسید و …
ما در طی دوران روبرویی با کرونا، فهمیدیم سیستم پیچیده اجتماعی که ایجاد کردیم می تواند به راحتی از حالت کمابیش منظم خودش خارج شود. اما مهمترین درک و تشخیصی که نصیب بشر می شود این است که تغییر رفتار هر فرد می تواند باعث تغییر رفتار کل سیستم می شود.
البته بشر هنوز فاصله زیادی با مهندسی جامعه متعادل و هوشمند دارد و شاید هرگز به اطمینان و کمالی که می خواهد نرسد چون یک سیستم پیچیده همیشه مردد و نامشخص رفتار می کند. برای اینکه این سیستم اصلا روی اصل ساده علت و معمول نمی چرخد. آینده همیشه نامعلوم و مردد خواهد ماند چون دلایل و عوامل مسیر آینده، بیشمار هستند.
کمبودها و خطاهای درون نوع بشر همواره وجود خواهند دشت. تعصباتی که به طور غریزی در مغز ما ایجاد شده است. حتی سیستم ژنتیک ما از ساختمانی برخوردار است که می تواند بخشی از ژن های ساکت را بیدار کنند بدون اینکه متوجه باشیم. ضمن آنکه اتفاقات و حوادث ناخواسته و ناگهانی هر لحظه ایجاد می شوند.
سیستم پیچیده ایی مثل اجتماع بشری نمی تواند پیشگویی مطمئنی از آینده داشته باشد. یک سیستم پیچیده برایش بهتر است بفهمد که برای پیروزی و ادامه بقایش هیچ تضمینی وجود ندارد.
یک سیستم پیچیده نظیر تمدن انسانی برای جلوگیری از سقوط یا آشوب، می تواند دو کار انجام دهد. قدرت تطبیق بیشتری برای پاسخگویی به بحران ها دست پیدا کند و قدرت بازسازی بعد از هر ضربه و شکست را بیشتر کند.
نحوه رویارویی بشر با بحران کرونا مهم است چون برای اولین بار همه بشر با همدیگر و متاثر از رفتار همدیگر، شاهد قدرت عظیم تطبیق و بازسازی سیستم پیچیده تمدن بشر در برابر کرونا است. کرونا یک طلوع جدید از رفتار جدید بشر خواهد بود.
خلاصه ایی از مقاله
Image Source
https://hbr.org/
