بی شک در دنیای گردش اطلاعات، اینترنت انقلاب بزرگی ایجاد کرده است. یکی از قسمت هایی که اینترنت نقشی روزافزون در آن ایفا می کند، عرصه پزشکی و دستیابی به اطلاعات مربوط به سلامت است. هفتاد درصد شهروندان کشورهای توسعه یافته مسایل مربوط به سلامت و بیماری خود را در اینترنت جستجو می کنند و جالب تر آنکه برای بسیاری از مردم، اینترنت به عنوان اولین منبع دریافت اطلاعات پزشکی، حتی پیش از مراجعه به پزشکان گزارش شده است.
با توجه به اینکه جستجوی یک عبارت ساده مثل «سرفه‌ی شدید» در گوگل بسیار آسان شده است، تعجب آور نیست که بسیاری از بیماران ترجیح میدهند بجای ساعت ها رفت و آمد و معطلی در مطب پزشک، ابتدا خود مشکل شان را در اینترنت جستجو کرده، بیماری را تشخیص داده و حتی درمان کنند.
این تغییر الگوی توصیه و آموزش اطلاعات پزشکی به بیماران، موجب پیدایش دیدگاههای مختلف و بعضاً متعارضی درباره‌ی نقش اینترنت بعنوان ابزاری برای ارتقای سلامت شده است. گنجینه یا مصیبت؟ اطلاعات پزشکی آنلاین یک تیغ دو لبه است. از یک سو می تواند باعث افزایش آگاهی بیمار و در نتیجه همکاری بیشتر با پزشک شود.
بیماران می توانند پاسخ سوالات مکرر یا فراموش شده خود و همچنین سوالاتی که از پرسیدن آن در مصاحبه حضوری شرمسار هستند را از طریق اینترنت جستجو کنند. بیماران میتوانند از طریق رسانه ها، تجربیات شخصی بیماری خود را با دیگران به اشتراک بگذارند. اینگونه اطلاعات به بیمار کمک می کند تا از شرایط خود آگاهتر شده و همچنین احساس تنهایی و انزوای کمتری داشته باشد.
اطلاعات اینترنتی برای بیماران سالمند یا بیمارانی که قادر به حرکت نیستند بسیار مفید و مهم است. با این حال، اطلاعات پزشکی آنلاین میتواند مشکلات اجتناب ناپذیری هم ایجاد کنند. سازماندهی این اطلاعات در اینترنت کار دشواری است و به همین خاطر کنترلی بر اطلاعات منتشر شده وجود ندارد. اطلاعات پزشکی ناقص، غیردقیق و یا اطلاعات بدی که بصورت نادرست جمع آوری و ارائه می شوند می توانند خطرات و عواقب زیانباری بهمراه داشته باشند. این نکته را هم می توان افزود که بسیاری از بیماران نگران این هستند که تکیه کردن به دانش عمومی موجود در اینترنت برای پزشکان خوشایند نباشد و پزشکان آن را نوعی اهانت، به چالش کشیدن، رقابت یا زیرسوال بردن موقعیت شغلی شان تعبیر کنند.
اغلب بیماران به دلیل شرایط خاصی که دارند در وضعیت روحی بسیار آسیب پذیری هستند که براحتی می توانند هرگونه اطلاعات نادرستی که حاوی حسی از امید و غلبه بر بیماری باشد را باور کنند. بعلاوه بدلیل عدم دانش و تخصص لازم، بسیاری از بیماران قادر به نقد و درک و ارزیابی صحیح این اطلاعات پزشکی نیستند و مطالعه‌ی آنها ممکن است منجر به سوء برداشت از متون علمی شود.
همگی این عوامل می توانند به سوء تعبیر، عدم اطمینان خاطر نسبت به مسیر درمانی، نگرانی و در نهایت سرپیچی از توصیه های درمانی پزشک بیانجامد. ولی با وجود تمام این نگرانیها، اغلب پزشکان گفته اند که بیماران پس از دریافت توضیحات کافی و شفاف، توصیه های پزشکان را بر منابع اینترنتی ترجیح می دهند. پزشکان در ضمن با این مسئله هم آشنا هستند که بسیاری از بیماران نگران واکنش پزشک خود هستند که مبادا طلاعات شان یک نوع اهانت، به چالش کشیدن، رقابت یا زیرسوال بردن پزشکان تلقی شود.
یکی از پیشنهادات برای کم کردن فاصله بین مریض و پزشک این است که پرسنل درمانی از جمله پزشکان در طول دوران تحصیل خود با استفاده‌ی صحیح و دقیق اینترنت و نیز دستیابی به منابع معتبر و قابل ارجاع آنلاین، آشنا شوند. ارجاع آگاهانه و هدفمند بیماران به منابع تایید شده پزشکی در اینترنت نه تنها مانع آلوده شدن ذهن بیماران به مطالب نادرست می شود، بلکه می تواند گامی بزرگ در جهت آموزش عمومی سلامت برای اعضای جامعه شود.
هنوز این فرصت وجود دارد که بتوانیم میدان مین اطلاعات نادرست و ناکامل پزشکی را به یک معدن طلای ارزشمند تبدیل کنیم. استفاده‌ی موثر از منابع پزشکی آنلاین می تواند به گسترش رابطه‌ی پزشک – بیمار و کنار گذاردن مدل سنتی و یکطرفه پزشک و بیمار را اصلاح کند.
