غول کنکور و فاجعه صنعت تست

 تا همین چند سال پیش، جوانان کنکوری و پشت کنکوری در دکه­ های روزنامه فروشیِ اطراف میدان انقلاب می‌­گشتند تا نمونه تست­های کنکورهای سالیان پیش و پیش­‌تر را بیابند و خودآزمایی کنند. گاهی هم کلاس خصوصی می‌­رفتند یا معلمی رابه خانه می‌ وردند.

 اما از آنجا که روحیّه­ دلالی و واسطه ­گری رونق بی امانی گرفته است مافیای تست و نکته، به سرعت در سرتاسر کشور ریشه دوانده است. امروزه بیشتر کتابفروشی­های میدان انقلاب به فروش تست و نکته و جزوه و… روی آورده ­اند! چند پاساژ بزرگ مختص تست وجود دارد.

شرکت­‌ها و موسسه ­های کنکوری در سالیان اخیر رشد هراس انگیزی داشته ­اند. فقط هزینه­ تبلیغات آنها در صدا و سیما از ده­‌ها میلیارد تومان بیشتر است. تالیف کتاب­های تست چون ویروسی فعال از دوره دبیرستان به راهنمایی و دبستان سرایت کرده است و هر جا که امکان سودجویی باشد، اربابان صنعت غول اسای تست نیز هستند.

بر تمام جهان ثابت شده است  آموزگاری که در هفته بیش از مقدار استاندارد تدریس کند، بازدهی کمتری خواهد داشت و از درس و کلاس زده خواهد شد. طبیعتا همان معلمان، امکان مطالعه و به روز رسانی خود را نیز از دست خواهند داد و به ناگزیر  سَمبل کردن و وقت گذرانی، آسایشگاه شان خواهد شد.

اما اگر معلمان بخواهند در حد معمول یک شغل و در حد ساعت های معمول هفتگی کار کنند درآمد کافی برای سیر کردن شکم هم نخواهند داشت. برای همین، 96 ساعت تدریس در هفته یکی از معمولی ترین مقدار ساعات کار معلمان گشته است.

اکثریت معلمان ایرانی درآمد اندکی دارند و بی‌گمان، عضوی از اقشار پایین و ضعیف جامعه به حساب می‌­آیند. بی دلیل نیست که در همین شرائط، نحله دیگری از رفتار و زد و بند ناهنجار در محیط آموزشی شکل گرفته است که درصد بسیار محدودی از معلمان را تبدیل به ستاره های هنرپیشگی سینما کرده است. معلمانی که چون پیتزا فروشی­های معروف تهران، نان شهرت و فرصت طلبی خود را می‌­خورند نه دانش و کیفیت. معلمانی که بی‌گمان پشت­ شان به جایی گرم است.

معلمی را می‌­شناسم که برای یک ساعت تدریس در کلاس خصوصی، مبلغ یک میلیون و دویست هزار تومان پول می‌­گیرد! دیگرانی هم هستند که ساعتی پانصد تا هشتصد هزار تومان می‌­گیرند که حلال شان باشد!

در این همهمه سود، فقر، ناگزیری و حرص، برخی از مشاوران و برنامه ریزانی که در دبیرستان­های پر آوازه­ تهران، هم انتخاب رشته می‌­کنند و هم برنامه­ درسی و زمان بندی برای کنکور ارائه می‌­دهند، برای معرفی هر دانش آموز به معلمان آشنا، تا دویست هزار تومان پورسانت می‌­گیرند! یعنی باند بازی و گروه­گرایی موجود در فوتبال ایران بسیار شرافتمند‌تر از بخشی از قوم و قبیله مثلا فرهنگی است!

دانش آموزی که بر کوشش و توان خود متکی است، چگونه می‌­تواند با دانش آموزی که دست کم سی میلیون تومان برای قبولی در دانشگاه هزینه می‌­کند، یا به عبارتی دوپینگ می‌­کند، به رقابت برخیزد؟ در حقیقت، کنکور یعنی رقابت بین دانش آموزان کوشا و  والدینِ دانش موزان مرفّه.

کتاب­‌ها و سامانه­ آموزشی، خود درد دیگری است. چندی پیش در نشریه­ توقیف شده­ «صبح آزادی»، مطلبی در این باره نوشتم. در مقاله فوق سعی کردم با تحلیل دقیق تر کتاب های درسی، رابطه تنگاتنگ بین صنعت بی در و پیکر تست زنی و آموزش و پرورش را بازگو کنم:

« کج سلیقگی هم اندازه ­ایی دارد! کتاب­های درسی زبان فارسی مدارس به ویژه در دوره ی دبیرستان به شکلی تدوین شده است که گویی وظیفه ای جز فارسی زدایی ندارد. نویسندگان و گردآورندگان این کتاب­ها‌ کوچکترین شناختی از روحیات نسل­های امروزی ندارند.

 آنها از روش­های نوین تدریس ناآگاهند. گویی کتاب­‌ها را به این نیّت می نویسند که بتوان از هر صفحه­ آن پنجاه تستِ کمرشکن بیرون کشید! در بین دانش آموزان ایرانی اصطلاحی وجود دارد تحت عنوانِ«خر خوان» که می‌­توان آن را از واژه ­سازی­های ریزبینانه­  توده  مردم و جوانان دانست.

 خر خوان کسی است که می‌­خواند تا تست بزند و نمره بیاورد. طبیعتا مجبور است و چاره دیگری ندارد. این کتاب­‌ها قدرت انتقاد و آفرینندگی نوجوانان و جوانان را نابود می‌­کند. ابزاری است سترون کُن. تاریخ ادبیات مدارس، انباشته شده است از اشعار تعلیمی و حکیمانه­ همنوا با دوران سالخوردگی که دانش آموز را از هر چه نوشتن و سرودن و نقد و سنجش بیزار می‌­کند.

 به نظر  من، نظام آموزشی موجود از هر دانش آموز ایرانی فقط یک تست زن چالاک می‌­سازد. دانش اموز ایرانی یک کار‌شناس امر خطیرِ تست زنی می شود و بس. پدیده ­ایی که چون غده­ سرطانی، ریشه­ دانش را در این آب و خاک می‌­خشکاند. پدیده ­ایی که البته میلیارد‌ها تومان در سال گردش مالی دارد و شاید حذفش به این آسانی مقدور نباشد!

More from عباس سلیمی آنگیل
در سوگ محیط زیست ایران
ایرانیان از معدود مردمان خاورمیانه هستند که توانسته‌اند رشد جمعیت را کنترل...
Read More