اکثر انسانها نمی توانند خاطرات دوران قبل از سه سالگی را به یاد بیاورند ولی به این معنا نیست که کودکان و نوزادان حافظه ندارد. می گویند نوزاد شش ماهه حافظه یک روزه دارد. در نه ماهگی قادر به یادآوری وقایع ماه قبل است. در چهار و نیم سالگی، ماجرایی که یک سال و نیم پیش صورت گرفته به خاطرش می ماند. ولی از شش سالگی به سرعت خاطرات دوران سه سال اول زندگی را از دست می دهند.
بعضی از روانشناسان مدعی شده بودند چون قدرت سخنگویی و هویت شخصی در خردسالان کامل نشده است برای همین حافظه آن دوران کمرنگ یا محو می شود. اما تحقیقات روی پستاندارانی نظیر موش که نسبت به حجم بدن شان، مغز بزرگ و پیچیده ایی دارند و البته از قدرت سخنوری و هویت شخصی برخوردار نیستند نشان داد آنها نیز حافظه کودکی شان، کوتاه است.
محققین متوجه شدند اگر موش‌های بزرگسال و بچه‌های شان را از شروع زندگی درون جعبه‌های خیلی کوچک نگهداری کنند و بعد آنها را به قفس‌های بزرگتر معرفی کنند مشتاقانه وارد آن می‌شوند. اما وقتی در حین ورود به قفس، شوک‌های بسیار خفیف الکتریکی به آنها داده شود روز بعد، موش های بزرگسال با یاداوری شوک برقی، از محل جدید زندگی می ترسند. اما بچه موش ها از یادشان رفته است که در بدو ورود قرار است شوک خفیفی نصیب شان شود.
انسان تنها پستانداری است که بخش بزرگی از رشد مغزش بعد از تولد صورت می پذیرد دلیلش هم این است که مغز بزرگ و طبیعتا سر بزرگتر از معمول در حین زایمان، برای مادر و نوزاد مرگبار شده بود. تحول و تکامل مثل همیشه به داد این نوع جدیدِ پستاندار رسید و منجر به این شد که بخش اصلی تحول و رشد مغز بچه انسان در سالهای بعد از زایمان به مرور صورت بگیرد.
مغز یک خردسال در حین رشد فیزیکی سریع، بیشتر شبیه کارگاه کوزه گری است که برای ساختن یک لیوان یا کاسه، مقدار زیادی گِل لازم دارد که از درون آن بعد از تصحیح و تراش، به محصول مورد نظر دست یابد. محققین می گویند مغز انسان نیز با شتاب زیاد انواع یاخته‌های عصب و پل‌های ارتباطی را ایجاد می کند تا سیمکشی مغز در پایان نوجوانی، کامل شود.
محققین حتی توانستند نشان دهند که بخش از بریز و بپاش‌ها برای ساختن لایه‌های پیچیده مغز در حقیقت یاخته‌ها و پل‌های ارتباطی قدیم و جدید را به هم تلفیق کرده است. برای همین ما شاید حس عمومی در باره بعضی خاطرات خیلی قدیمی را داریم ولی هیچگاه نمی توانیم آنها را از آرشیو مغز بزرگسالانه خود بیرون بیاوریم.
This Is Where Your Childhood Memories Went
http://nautil.us/issue/58/self/this-is-where-your-childhood-memories-went-rp
Ferris Jabr is a writer based in New York City. He has written for The New York Times, The New Yorker, Scientific American, Wired, New Scientist, Popular Mechanics, NOVA Next, and The Awl.
References
1. Hamond, N.R. & Fivush, R. Memories of Mickey Mouse: Young children recount their trip to Disneyworld. Cognitive Development 6, 433-448 (1991).
2. Van Abbema, D.L. & Bauer, P.J. Autobiographical memory in middle childhood: recollections of the recent and distant past. Memory 13, 829-845 (2005).
3. Bauer, P.J. The Life I Once Remembered www.zerotothree.org (2009).
4. Akers, K.G. et al. Hippocampal neurogenesis regulates forgetting during adulthood and infancy. Science 344, 598-602 (2014).
5. Deisseroth, K. et al. Adult excitation-neurogenesis coupling: mechanisms and implications. Stanford University.
6. Loftus, E.F. & Pickrell, J.E. The formation of false memories. Psychiatric Annals 25, 720-725 (1995).
