حدود ۲۰ سال پیش در یک مجله گمنام گفتگویی بین نویسنده معروف گزارش های علمی Carl Sagan و زیست شناس تکاملی مشهور Ernst Mayr منتشر شده بود که هر دوی شان به این سئوال جواب دادند که آیا شانسی برای تماس با موجودات فضایی وجود دارد؟
Carl Sagan با دقت و شفافیت همیشگی توضیح داد که به دلیل وجود میلیاردها ستاره آن هم فقط در کهکشان ما٬ شانس دریافت سیگنا ل هایی از آنها زیاد است. اما Ernst Mayr در مخالفت با او جواب مفصل تری ارائه داد و شانس شکل گیری حیات هوشمند در سایر کرات را تقریبا غیرممکن فرض کرد.
او معتقد بود که از میان میلیاردها موجود زنده ایی که در زمین خلق شده است فقط انسان به تحولات علمی دست یافت و به کمک تکنولوژی که اختراع کرد به کنجکاوی اش در باره فضا میدان داد.
بعد از آن گفتگو٬ تاکنون بیش از ۱۷۰۰ سیاره مشابه زمین شناسایی شده است و به تازگی ستاره شناسان تخمین زده اند که از هر ۵ ستاره کهکشان راه شیری٬ یکی از آنها قابلیت شکل گیری حیات را در خود دارد. رقم حاصله از این تخمین ۴۰ میلیون ستاره شبیه زمین را در بر می گیرد.
به نظر یکی از محققین٬ یکی از دلایلی که شانس شناسایی و تماس با موجودات فضایی را کم کرده است محدود شدن بودجه SETI (جستجوگران موجودات هوشمند فضایی) و بسته شدن لابراتوارهای کاووش در زمینه مزبور است. ستاره شناس امریکایی Seth Shostak می گوید پیدا کردن نشانه هایی حیات در فضاُ شبیه خریدن بلیط بخت آزمایی است. اگر اصلا شرکت نکنیم یا هزینه کمی تقبل کنیم بی شک شانس برنده شدن کمتری خواهیم شد.
نسبت ریاضی گونه برنده شدن در بلیط بخت آزمایی که این اواخر یک امریکایی با صرف پول خرد در پمپ بنزین خرج کرده است و جایزه بزرگ ۹۰ میلیون دلاری را برده یک در ۱۷۵ میلیون بوده است.
شکل گیری اولین تک سلولی ها بر روی زمین قدمتش به ۳.۵ میلیارد سال می رسد. یک میلیارد سال هم طول کشید تا آن سلول های زنده در درون یک لانه سراسر آشوبِ حیات شیمیایی به یک موجود پر سلولی بسیار بدوی تبدیل شوند. بعد از آن و پس از بی نهایت تصادف٬ شانس٬ حذف و جهش٬ نوعی از حیات شکل گرفت که توانایی داشتن حافظه٬ درک و در نوع انسان٬ سرگشتگی و کنجکاوی را داشته باشد. موجودی که بعد از این همه سفر طولانی٬ تازه قادر است از خودش بپرسد چه اتفاقی تاکنون افتاده است؟
بالا بودن حساب احتمالات و در نتیجه کم شدن شانس تماس با موجودات دیگر در کتاب « زندگی خارق العاده» و به تعبیر نویسنده اش Stephen Jay Gould غیرممکن تشخیص داده شد. او احتمال تکرار حیات هوشمند را به این صورت توضیح می دهد که: « اگر موجود لغزانی به نام Pikaia gracilens از دوره کامبرین جان سالم به در نمی برد امکان تولد مهره داران وجود نداشت.»
برای نویسنده کتاب فوق٬ تعداد دفعاتی که حیات و انواعش می توانست به سادگی تصادف ساده ایی چون خریدن یا نخریدن یک بلیط بخت آزمایی برنده یا بازنده شود آنقدر بیکران است که حیات و زنده بودن ما را به خودی خود یک ماجرای منحصر به فرد می سازد.
Stephen Jay Gould می افزاید شانس حذف ما در طی تاریخ طولانی حوادث و شرایط را می توان به سادگی پذیرفت اگر امکان نمایش دوباره مسیر بسیار کور و تصادفی وجود داشت. برای همین٬ وقتی زندگی و تکامل٬ ادامه یافته است به خودی خود خارق العاده و بسیار فرخنده است.
زیست شناسانی هم هستند که به نتیجه گیری های مخالف رسیدند و معتقدند که این اتفاق بارها در مسیر تحول جانداران ایجاد شده است. به عنوان مثال یک قابلیت نظیر داشتن بینایی یا ستون فقرات در دوره ایی دیده شده و بعد از بین رفته است و دوباره توسط موجودات دیگر به تکامل زیستی حیات برگردانده شده است. هر چند این نوع فرایندها بسیار نادر هستند.
یکی دیگر از نکات جالب توجه این است که اغلب موجودات همانطوری که Daniel Dennett در کتابش Darwin’s Dangerous Idea توضیح داده است از یک میلیارد سال پیش به شگرد ثابتی برای بقا دست یافتند و از آن پس اتفاق خاصی در طراحی و مهندسی حیات صورت نگرفته است.
Lee Billings که سال پیش کتابش Five Billion Years of Solitude منتشر شده است از قول یکی از پیشگامان راه اندازی SETI (جستجوگران موجودات هوشمند فضایی) دکتر Frank Drake می نویسد: « شاید درست در همین لحظه سیگنال هایی با شیوه ایی که نمی دانیم توسط موجودات فضایی از این اتاق عبور کرده است. علائم تماسی که از بدن ما رد شده اند ولی ما تکنولوژی ضبط و ثبت شان را درست نکردیم. مثل اینکه بخواهیم با خرید یک بلیط بخت آزمایی شانس مان را محدود کنیم در صورتی که امکان شرکت فعالتر و بیشتر در بخت آزمایی فوق را داریم»
The Intelligent-Life Lottery by George Johnson
http://www.nytimes.com/2014/08/19/science/in-search-for-intelligent-life-consider-the-lottery.html?ref=science&_r=0
l
.
