یک خطای معروف ذهن که همه مرتکب می‌شویم

در روانشناسی اجتماعی، یکی از تاکیدات اصلی بر روی تعصب هایی است که بشر همواره دچار آن می شود.
مثلا در تصادف رانندگی، اگر راننده، تقصیرها را به گردن عواملی غیر از خودش نظیر لغزندگی جاده، سرعت ماشین بیاندازد در روانشناسی آن را «تعصبِ بازیگر بودن» می نامند.

روی سکه دیگر این خطای روانی، « تعصبِ بیننده بودن» است.  یعنی وقتی خودم شاهد خطای مشابه یک راننده دیگر باشم دلیل تصادفش را در بی شعوری، بی دست و پا بودن و حتی بی تربیت و خنگ بودن او فرض می کنم.

همه ما با کمی تامل در رفتار و قضاوت های روزانه مان می توانیم این اشتباه روانی ولی شایع را شاهد باشیم. نکته مهم این است فراموش نکنیم بر طبق این قاعده عمومی، تک تک ما نیز همواره توسط دیگران به خاطر ضعف های شخصی مان مورد قضاوت قرار می گیریم و نه به خاطر شرائطی که در آن قرار گرفتیم. پس مواظب تعصب « بازیگر – بیننده» باشیم.

What Is the Actor Observer Bias?

http://www.oxfordreference.com/view/10.1093/oi/authority.20110803095349125
http://psychology.about.com/od/aindex/g/actor-observer.htm
http://en.wikipedia.org/wiki/Actor%E2%80%93observer_asymmetry