دو دانشمند امریکایی بیش از 10 سال است که قدم به قدم، تئوری کمابیش جنجال برانگیزی را از دید روانشناسی تکاملی مطرح کرده اند که پایه و اساس آن بر این ادعا است که « شدت حضور و تنوع بیماری های عفونی، تعیین کننده نوع فرهنگ هر سرزمینی است»
نطفهِ تئوری Randy Thornhill و Corey Fincher از این رفتار ساده استخراج شده است که موجودات زنده از یک واکنش دفاعی طبیعی در مقابل بیماری های عفونی ( ویروس، باکتری، انگل و قارچ ) استفاده می کنند و آن چیزی جز دوری گزیدن و جلوگیری از سرایت عفونت های ذکر شده نیست.
بر پایه این حقیقت اولیه که احتیاط، بدبینی و تکیه بر غریزه، واکنشی است طبیعی برای بقای حیوانات، گروهی از محققین قادر به معرفی تئوری «pathogen stress theory of values» گشتند یعنی بشر بر اساس مقدار و وضعیت بیماری های عفونی موجود در محیط زیست خود، در طول تحول اجتماعی، یا به سمت رفتار محطاطانه، قبیله گرایانه، بدبینی از غریبه ها و طرد پدیده های تازه، تمایل پیدا می کند یا به خاطر مقدار کمتر بیماری های عفونی در محل زندگی ( سردتر و مرتفع تر)، به سمت فردگرایی، نوجویی و پذیرش راحت تر غریبه ها می روند.
بر طبق این نظریه علمی، به عنوان مثال آلمان زمان هیتلر به دلائلی که رابطه مستقیم با وضعیت بیماری عفونی آن دوره مشخص داشته است به نظریه های فاشیستی میدان بروز و تسلط داده اند. دانشمندان فوق، هم بر بیماری واگیر Spanish flu pandemic که باعث مرگ بیش از 2 میلیون اروپایی و از جمله آنها نیم میلیون آلمانی شده است تاکید می ورزند و هم تلاش زیرکانه هیتلر برای به تصویر کشیدن هویت یهودیان به عنوان حاملین مرض و ایده Jewish bacteria را مد نظر قرار می دهند. دو پدده ایی که فاشیست ها توانستند از طریق آن، واکنش طبیعی مردم برای دوری گزیدون و تفرت از عاملین عفونت! را به قدرت سیاسی خویش تبدیل کنند.
دیدگاه های این دو دانشمند از چنان وسعتی برخوردار شده است که به گفته خودشان می توان آن را به همه رفتارهای عمومی بشر و حیوانات نسبت داد. تئوری آنها از دوری گزیدن از محل مدفوع تا جلوگیری از حضور افراد بیمار در محل کار و مدارس پا را فراتر می گذارد و این ادعا را مطرح می کند که بخش بزرگی ازشکل گیری مدرنیسم، مدیون کشف مواد ضدعفونی کننده در آب های آشامیدنی و لوله کشی فاضلاب ها می باشد.
این روزها، ماجرای مخالفت سرسختانه حزب مذهبی و محافظه کار جمهوریخواه برای عدم اشاعه بیمه خدمات درمانی، یکی از جدیدترین تطابق های اجتماعی با تئوری آنها است. از دید این دو دانشمند، اگر Obamacare قدرت اجرایی بیابد ریشه های فرهنگ محافظه کارانه نیز به همراه آن در امریکا بیشتر از پیش ضعیف خواهد شد. چون کم شدن بیماری های عفونی و عمومی موجب کاهشِ ترس از « دیگران» خواهد شد.
پروفسور Randy Thornhill که خودش در منطقه کم انعطاف و خشنِ جنوب امریکا بزرگ شده است معتقد است که نژادپرستی و تنگ نظری و نفرت از غریبه ها و بخصوص سیاهان دوباره به منطقه جنوب بر نمی گردد چون نزدیک به 50 سال پیش، کشاورزی منطقه ، بالاخره قادر گشت تا دو مریضی عفونی malaria و hookworm را ریشه کن کند. مرض هایی که به نظر آنها، شاید ناخودآگاه در شیوه تفکر و اخلاقیات مردم جنوب موثر بود. مردم جنوب زمینه های طبیعی ترس شان از ناشناخته ها و غریبه ها و سرایت مرض ها خیلی کمتر شده است و بالطبع از تحمل بیشتری برای پذیرش غیرخودی ها برخوردار گشته اند.
در مقاله بعدی، ضمن اشاره بیشتر به جزئیات تئوری «pathogen stress theory of values» به دیدگاه های مخالف و ناقد آنها نیز اشاره می شود.
Ethan Watters:” The Germ Theory of Democracy, Dictatorship, and Your Most Cherished Beliefs”
Ethan Watters is a contributing editor at Pacific Standard and the author of Crazy Like Us: The Globalization of the American Psyche.
