احمد محمود قصه نویس ایرانی در یک رمان جذاب و پرکشش توانسته است برهه ملی شدن صنعت نفت را به تحریر درآورد.
قهرمان داستان او پسرکی بنام خالد است که در ایام نوجوانی به صورت کاملا اتفاقی با افرادی با نام‌های شفق، پندار، بیدار و…که در عضویت حزب توده هستند آشنا می‌شود و خمیر مایه داستان شکل داده می‌شود.
قصه « همسایه ها» به صورت غیر مستقیم به جنبش عظیم اجتماعی ملی شدن صنعت نفت و در نهایت سقوط دولت دکتر مصدق اشاره دارد.
نویسنده خود را در بند نامها و عناوین برجسته این رخداد سیاسی تاریخی نکرده و سعی شده از نگاه مردم عادی حال و هوای آن روزگار را به تصویر بکشد.
داستان در باره چند همسایه است که مستاجرین یک منزل بزرگ هستند و همین باعث امتزاج و آمیختگی امورات شخصی و خانوادگی‌شان با یکدیگر شده است.
هرچند رد پر رنگی از نفوذ حزب توده در نگرش و طرز فکر مردم آن زمان را در قصه شاهد هستیم ولی نویسنده به نظر می رسد عامدانه یا سهواً مشکلات زندگی مستاجرینی که یک خانه را مشترکا اجاره کرده اند را ربط می دهد به تمام مضرات ایدئولوژی که حزب توده تبلیغ می کند.
آنچه این رمان را جذاب میکند این است که ماجراهای شکل گرفته در این کتاب سرنوشت غم انگیز و کمابیش ویرانگری شبیه به ملی شدن صنعت نفت دارد.
پیروزی و ملی شدن نفت در نهایت آسیب‌ها و صدماتش تا مدتها و بلکه تا به امروز دامن کشور را رها نکرد و منجر به تنگتر شدن رگه‌های تنفس اجتماع شد.
کتاب بسیار جذاب و خوبی است و ارزش خواندن دارد.
