مغز بشر وقتی به تحول نهایی رسید که فرصت کافی برای تصمیم گیری نداشت. زندگی انسان های نخستین بدون هیچ ابزار دفاعی در درون طبیعت خطرناک و وحشتناک بود. مغز بشر معمولا برای بقا به تصمیم شتابزده، متوسل می شد.
به مرور مغز ما مجبور شد به پیشفرض های غلطِ تکیه کند و جزو سیستم تصمیم گیری اش گردد. ما شاید هیچوقت نتوانیم خطاهایی که مغز ما مرتکب می شود را جلوگیری کنیم ولی دانستن بعضی از آنها شاید از درجه تخریب‌شان بکاهد.
۱ – ناتوانی در جلوگیری از ضرر بیشتر – Sunk Cost Fallacy
مثل فردی که مغازه ایی اجاره کرده ولی بعد از مدتی پی می برد نه تنها علاقه ایی به آن کار ندارد بلکه هزینه اش بیشتر از سودش است. اما مغز به خاطر ضرری که ایجاد شده تصمیم می گیرد به همان کار ادامه دهد.
گاهی افراد به رستورانی گران می روند و متوجه می شوند غذای شان تازه نیست و حتی شور و بدمزه است ولی چون پولش را باید بپردازند مغز آنها تصمیم می گیرد که به خوردن ادامه دهند.
۲ –برای من اتفاق نخواهد افتاد – Optimism Bias
افراد به طور غریزی فکر می کنند که اتفاق بد نصیب آنها نخواهد شد. همه افرادی که به منطقه جنگی اعزام می شوند با آنکه شانس خطر را بیشتر می دانند ولی فکر می کنند خودشان در معرض ریسک کمتری خواهند بود.
درست مثل همه هزاران راننده ایی که هر روز در تمام کشورهای دنیا جانشان را در تصادفات از دست می دهند. همین خطای همیشگی است که سیگاری ها را با منطق بسیار فردی که در حقیقت جهلی خوشبینانه است وا می دارد که به کشیدن سیگار با وجود خطرات حتمی ابتلا به سرطان و بسیاری عادت ها که سلامت شان را به خطر می اندازد.
۳ – قضاوت عجولانه یا Anchoring
بشر معمولا به اولین اطلاعاتی که دست می باید اهمیت بیشتری می دهد. یک نمونه عادی موقع خریدن لباس اتفاق می افتد.
وقتی در یک جای ناشناس و جدید وارد یک پیراهن فروشی می شوید اگر اولین بلوز قیمتش مثلا ۹۰۰ دلار باشد وقتی به بلوز بعدی مورد علاقه نزدیک شوید و قیمتش ۱۰۰ دلار باشد آن را ارزان ارزیابی می کنید. اگر به مغز خودمان رجوع کنیم چراغ سبز بابت خرید بلوز دوم نشان می دهد
Why Smart People Make Stupid Decisions
image source
