چگونه علم و صنعت در اروپا رونق یافت

الهه شهرت تاجی بر سر چارلز دوم می گذارد و در کنارش متفکر بزرگ فرانسیس بیکن و رئیس انجمن سلطنتی بریتانیا نشسته اند

خانواده های اشراف اروپا از همان قرن ۱۶ میلادی کمابیش تکلیف شان با فرزندان دوم و سوم و دختران شان معلوم شد. پسر اول همه زمین پدر را به ارث می برد و فرزندان بعدی با ادامه تحصیلات عالی یا هنرمند می شدند یا قاضی و کشیش…

بعدها با کشف و تسلط بر قاره های دیگر، شغل  زمامداری مستعمرات و افسری نیز به شغل فرزندان اشراف اضافه شد.  باهوش تر و کنجکاوترها به دانشمند شدن روی آوردند. شغلی که روز به روز بر اعتبارش افزوده می شد.

دانشگاه های مذهبی اروپا نیز از قرن ۱۴ میلادی به بعد به آرامی ریاضی، ستاره شناسی و حتی فلسفه طبیعی را همراه وکالت و قانونگذاری در دروس خود گماردند. 

برای جوامع اروپایی شش قرن پیش، جدی گرفتن علم برای مردم  آسان نبود. مذهب مسلط بر اروپا یعنی مسیحیت طرفدار قضا و قدر الهی بود. از هزار سال قبل از آن، به فکر هیچکس خطور نمی کرد که بشر می تواند به کمک شناخت قوانین طیعت، در کار مشیت الهی و سرنوشتی که برایش تعیین شده، دست ببرد.

علاقه به کشف و اختراع به درون فرهنگ عمومی نفوذ پیدا کرد. نشر کتاب های علمی به زبان ساده به همراه تصاویر زیبا از اختراعات و حتی توضیح جزئیات بدن و انواع حیوانات مد شد. گسترش علاقه و توجه به علم و  تبدیل حوزه های علمیه مسیحی به دانشگاه های واقعی به وقوع پیوست.

دانشمندان و متفکرین غربی، تحت عنوان دانشمندان فلسفه طبیعی، با شوق و ذوق تمام کنجکاو طبیعت زمین شدند. به نظر می رسید کنجکاوی دانشمندان و طمع اشراف دست به دست هم دادند تا علم در اروپا گسترش یابد.

فرانسوی ها به سمت ایجاد دائره المعارف نویسی رفتند و انگلیسی ها با بازگشایی انجمن سلطنتی علوم، سعی کردند توجه و تشویق علم را به صورت جدی به درون جامعه ببرند.

دانشمندان قرن هفده انگلیس سعی کردند در سالن بزرگ انجمن سلطنتی علوم، کارهایی را از دانشمندان به نمایش بگذارند که به اندازه یک تابلو یا مجسمه یا حتی یک نمایشنامه جذاب باشد.


انجمن سلطنتی علوم تبدیل به مرکز تفریحات و کنجکاوی های علمی شد. دادن گاز خنده دار به  مردم تا خرد کردن سنگ سخت الماس تا قرار دادن حیوانات در حباب بدون هوا تا انواع شگردهای مربوط به مواد منفجره و شوک الکتریکی، در طی قرن های متوالی مردم را به علم و صنعت علاقمندتر ساخت.

همه این ماجرا در طی پانصد سال گذشته منتهی شد به توسعه هر چه بیشتر علم و صنعت و علاقه جدی و پیگیر بخش قابل توجهی از تحصیلکردگان به علم و تحقیقات… علاقه ایی که همواره توسط دولت های اروپایی مورد حمایت کامل قرار گرفت.

Taking Science Seriously
https://www.historytoday.com/reviews/taking-science-seriously

More from ونداد زمانی
ساسان قهرمان و زنی با سگ ملوسش
در اوج برف و بوران امسال تورونتو، شانس آن را داشتم که...
Read More