مشکل افغانستان، هویت قومی و قبیلگی و فقر همه جانبه اش است. جامعه ایی به شدت مذهبی و مردانه که مدیریت فاسد و بی عرضه سیاسی در حکومت و در بین روسای قبایل بزرگ کشور دارد.
افغانستان یک جامعه قبیله گی است. میهن و وطن و تصور بهروزی ملی در آن شکل نگرفته است. همه افغانستان، در هر منطقه و قبیله، نوعی از طالبان است. افغانستان به خاطر شیوه معیشت کشاورزی که در آن به ناگزیر درجا زد فرصت بازسازی هویت ملی پیدا نکرد. اتفاقی که در قرم ۱۹ میلادی به همه دنیا سرایت کرده بود.
ایران شانس بزرگی آورد که در اوائل قرن ۲۰ به رهبری رضا شاه پهلوی توانست با زمینه سازی های ساختاری ( ایجاد حکومت فدرال، توسعه راه سازی و راه آهن و بقیه بنیان سازی های مدرن)مجددا هویت ملی و میهنی اش را بازیابد
حکومت افغانستان تحت حمایت مالی و نظامی غرب بیش از ۱۵ سال فرصت داشت یک تغییر بنیانی را پی بگیرند ولی کشور عملا با همان سیستم قبیلگی شبیه طالبان اداره می شد.
جامعه افغانستان به هر شکل ممکن، ناگزیرند از تفکر قبیلگی و نوع اسلامی که از فقر و خشونت تغذیه می کند فاصله بگیرند. افغانستان راه معجزه اسا ندارد.
آن موقع که غرب برای کمک به افغانستان آمد خیلی ها از استعمار جدید حرف زدند. غرب و امریکا هزاران کشته دادند و بعد از میلیاردها دلار هزینه، دیدند جامعه افغانستان عملا با همان سیستم قبیلگی و همان نوع رهبران و روسای قبایل شبیه طالبان دارد اداره می شود.
واقعیت اصلی این است که کل جامعه افغانستان و حتی مردم دو یا سه شهر بزرگش، شیوه زندگی و اعتقادات شان شبیه طالبان است.
افغانستان مگر قبل از رفتن امریکا حالش خوب بود که الان بدتر شد؟ مگر هفته ایی یک بمب در مدارس و کوچه ها و بیمارستانها منفجر نمی شدند؟ مشکل افغانستان در داخل است و خودش و دور از دخالت دنیا باید حل کند.
ایران هم طالبان دارد. شیعه سیاسی ایران ( روحانیت) هم وقتی در ۵۷ قدرت گرفت ۷۰ درصد ایران مسلمان و روستایی و شبیه حکومت اسلامی بود. طالبان ایران ولی ۴۲ سال فرصت داشت ارتجاع شان و درماندگی مدیریت شان را به شهروندان ایران نشان دهند.
انقلاب ۵۷ یک درخواست تغییر ( درست یا غلط) مردم سراسر ایران بود. محصول موقعیت معیشتی و فرهنگ سراسری روستایی ایران بود. شاه تحولاتش بسیار سریع و طبیعتا بی حساب بود. تبعاتش اعتراض فرهنگ سنتی بود.
شهروندان ایران به طالبان خودشان نه گفتند. شهروندان ایران عملا و رسما در دو انتخابات مجلس و ریاست جمهوری خط آشکار مخالفت با ج. ا را رسم کردند. ۴۲ سال طول کشید ولی بالاخره از تفکر طالبانی ج. ا فاصله گرفتند.
طالبان در اافغانستان حکومت داشت ولی قبل از اینکه فساد و جنایت شان در ضمیر افغانستان آشکار شود بیرون رانده شدند و حالا برگشتند. ارتش حکومت فاسد افغانستان سقوط کرد. شهرها سقوط کرد . طالبان بخش اصلی تفکر و اخلاق فرهنگ مردان افغانستان است!
افغانستان هم راه معجزه آسا ندارد. بهترین قدرت نظامی جهان هم کنارش باشد همین می شود که داریم می بینیم. جامعه افغانستان به هر شکل ممکن، ناگزیرند از تفکر قبیلگی و نوع اسلامی که شدیدا با زندگی معاصر در تضاد است فاصله بگیرند. اگر می خواهند.
هر کشوری تاکنون در افغانستان دخالت نظامی داشته است و با هر انگیزه بد یا خوب، نتیجه اش جز شکست خودشان و گسترش تفکر طالبانی نخواهد بود.
