کشفِ ملکول اخلاق

وال استریت ژورنال در مجله اختصاصی «شنبه‌ها»، این بار کتابی را معرفی کرده است با عنوان «ملکول اخلاق». نویسنده کتاب پاول. جی. زک بعد از د‌ه‌ها سال پژوهش به این تئوری نزدیک شده است که ماده شیمیایی «اوکسیتاسین» که در بدن بشر تهیه می‌شود مسئول رفتارهای محبت‌آمیز، اعتماد و مهربانی در افراد است.

حامله‌گی زنان یکی از اصلیترین دلایل تهیه این ماده شیمیایی در اوج دوره‌ تولید مثل و بارداری است. افزایش این هورمون در سیستم عصبی و مغز زنان، میل به مهربانی، تعهد و اعتماد را در مادران افزایش می‌دهد که به گونه‌ای مستقیم به شانس بقای نوزادان تضمین بیشتری می‌دهد.

دکتر زک که سال‌هاست تمرکز خود را در یافتن دلایل علمی در رفتارهای عمومی بشر قرار داده است تلاش دارد تا از طریق تجربیات آزمایشگاهی بخشی از اعمال عمومی بشر را توضیح دهد. محقق فوق در ضمن مقداری از توجه پژوهشی خود را معطوف به این کرده است که در درون آزمایشگاه به سیستم رفتاری و الگویی دست یابد که به اقتصاددان‌ها و بازرگانان در تحلیل و تصمیم‌هایشان کمک کند.

نمونه‌های تجربی که او در کتاب آماده انتشارش «ملکول اخلاقی» برمی‌شمرد حکایت از این دارد که او علاقمند است که تحقیقاتش را به زندگی پیرامون خودش بکشاند. به عنوان مثال از دوست و همکار تحقیقاتی‌اش درخواست می‌کند که در مراسم عروسی‌اش، خون بعضی از میهمانان و اقوام را قبل از گفتن بله توسط عروس و بعد از آن در حین مراسم برای آزمایش بگیرند.

نویسنده کتاب «ملکول اخلاق» بر این نکته کلیدی انگشت می‌گذارد که مراسم اجتماعی نظیر رقص‌ و آوازخوانی گروهی و حتی خواندن دعا به صورت گروهی، به افزایش ملکول اخلاق و متقابلاً مهربانی و اعتماد بیشتر منتهی می‌شود.

دکتر زک مثل همیشه به دنبال نمودارهای مشخصی است که ثابت می‌کند ماده شیمیایی «اوکسیتاسین» در طی مراسم چه افت و خیز‌ها و پیامدهای رفتاری داشته است. او در ضمن در حال اثبات این واقعیت علمی است که هورمون‌ها و مواد شیمیایی تولید شده در بدن، مجزا و مستقل عمل نمی‌کنند و در پیوند تنگاتنگ با سایر فعل و انفعالات شیمیایی بدن هر فرد قرار دارند.

او پی برده است که داماد از پایین‌ترین درجه افزایش ترشح هورمون «اوکسیتاسین» برخوردار بوده است. این نشان می‌دهد انسان با وجود داشتن همه هورمون‌ها و دستورات غریزی، موجود پیچیده‌ای است و بر اساس تعادل بین‌‌ همان مواد و به ویژه شرایط عمل می‌کند.

افزایش هورمون مردانه «تستوسترون» داماد، در طول مدتی که عروس زیبا توسط بسیاری مورد توجه قرار گرفته بود و نظر‌ها را به خودش جلب کرده بود باعث شد تا او از کمترین مقدار افزایش ملکول شیمیایی اخلاق و اعتماد بهره‌مند شود.

این تعادل بین هورمون‌ها و مواد شیمیایی، از نظر محقق یادشده باعث می‌شوند تا افرادی که ملکول اخلاقی بیشتری تولید می‌کنند، بتوانند علامت مشخص اعتماد، مهربانی و میل به بخشیدن را به طور آشکار روی پیشانیشان ننویسند و در معرض سوء استفاده کمتری قرار بگیرند.

نویسنده کتاب «ملکول اخلاق» بر این نکته کلیدی انگشت می‌گذارد که مراسم اجتماعی نظیر رقص‌ و آوازخوانی گروهی و حتی خواندن دعا به صورت جمعی، به افزایش ملکول اخلاق و متقابلاً مهربانی و اعتماد بیشتر منتهی می‌شود.

دیگر تحقیقی که دکتر زک در طول سال‌ها در محل کار خود پیگیری کرده، درخواستی است که بدون استثنا از مراجعان خود می‌کند. او از همه می‌خواهد که قبل از ترک محل کار به او اجازه دهند که آن‌ها را در آغوش بکشد. او پی برده است که تقاضای مقدماتی او برای در آغوش کشیدن مراجعان، به کیفیت عاطفی ملاقات آن‌ها افزوده است. آن‌ها خونگرم‌تر، مهربان‌تر و با دقت‌تر از همیشه رفتار می‌کنند، چون پیشنهاد او حس اعتماد و در نتیجه افزایش هورمون اخلاق در بدنشان را افزایش داده است.

 

    From “The Moral Molecule” by Paul J. Zak, to be published May 10 by Dutton, a member of Penguin Group (USA). Copyright © 2012 by Paul J. Zak.

http://online.wsj.com/article/SB10001424052702304811304577365782995320366.html

    Oxytocin

http://radiozamaneh.com/society/haftkoocheh/2012/05/14/14333

لینک ویدئو

http://online.wsj.com/video/can-i-trust-you-a-molecule-may-decide/2F247E1A-CB29-4105-BC77-DC4A90E168FD.htm