ذات فرهنگی انسان

catalan-culture

مارک پیگل، زیست‌شناس معروف انگلیسی در کتابش «ذات فرهنگی» می‌گوید: ما تنها نوعِ منحصر به فرد موجودات روی زمین هستیم که رفتار روزانه ما، انتخاب ما در مورد غذا، لباس پوشیدن، اخلاق، مرام و حتی اینکه چه کسی را دوست داشته باشیم و با چه نوع فردی وصلت کنیم، ناشی از ایده‌ها و ارزش‌های است که از دیگران یاد می گیریم.

یادگیری اجتماعی، نوعی تقلید است که به ما اجازه می‌دهد دستاوردهای دیگران را تحت عنوان فرهنگ، به خدمت بگیریم. به عبارت دیگر، فرهنگ چیزی جز تکرار اعمالِ اجرا شده افراد دیگر نیست.

اومعتقد است ۲۰۰ هزارسال پیش، انسان‌ها یا می‌بایست مسیر نئاندرتال‌ها را ادامه دهند و ایده خود را در محدوده فامیل و قبیله خود پنهان کنند یا به خاطر مغز بزرگ‌ترشان ریسکِ رقابت را بپذیرند و ایده‌های خود را با دیگران سهیم شوند.

میل به یادگیری و تقلید از دیگران، به نظر مارک پیگل، کلیدِ کنترل زمین و سایر موجودات توسط بشر بوده است.

برتری نوع انسان در تقلید هوشمندانه از سایر افراد بوده است. از این زاویه دید، «فرهنگ» یعنی تقلید از روش بقای بهتری که دیگران به آن دست یافته‌اند.

انباشت ایده‌ها، تصحیح و تحول آن‌ها با سرعتی غیر قابل باور، بشر را به عرش اعلی برد و او را به موجود بر‌تر و مسلط روی زمین تبدیل کرد. دانشمند تکامل‌گرای انگلیسی به همین دلیل معتقد است که «فرهنگ» در یک تعریف کلی، بزرگ‌ترین سرمایه و وسیله صیانت ذات بشر شده است.

به اعتقاد او، تکامل یافته‌ترین انسان‌ها، با فرهنگ‌ترین آن‌ها هستند. به این معنی که شانسِ موفقیت، کامیابی و زندگی زیبا‌تر به این بستگی دارد که انسان‌ها تا چه درجه‌ای از شعور فرهنگی برخوردار باشند.

او معتقد است استفاده و توسعه از «زبان» به ما کمک کرده است تا به نیاز اصلی بقای خویش، یعنی درک و شناخت هرچه بیشتر همنوعان و به‌‌ همان مناسبت رقابت، کنترل و به خدمت گرفتنِ دیگران میسر شود.

دانشمند زیست‌شناس انگلیسی مارک پیگل، معتقد است ما به کمک زبان توانستیم به نحو احسن، یادگیری اجتماعی خود را وسعت ببخشیم. یادگیری اجتماعی به بشر اجازه داد از تحول نامحسوس ژننتیک بشر به تحول سریع از طریق فرهنگ و دانش برسیم. ما با یادگیری، مدام ابزارهای مان را تغییر دادیم.

ذات فرهنگی ما باعث شد هزاران برابر سریعتر از تحول ژنتیک مان، تغییر و پیشرفت کنیم.

 

Marek Kohn, Wired for Culture: The Natural History of Human Cooperation, By Mark Pagel

http://www.independent.co.uk/arts-entertainment/books/reviews/wired-for-culture-the-natural-history-of-human-cooperation-by-mark-pagel-7573966.html

David Sloan Wilson, Forget fittest, it’s survival of the most cultured

http://www.newscientist.com/blogs/culturelab/2012/03/forget-fittest-its-survival-of-the-most-cultured.html